PAWEŁ SMOLEŃSKI
Towarzysze Niejasnego
Dziewięć reportaży - portretów gorliwych sług Bolesława Bieruta, od postaci potężnych, jak generałowie Rola-Żymierski i Świerczewski, po pionki polskiego stalinizmu. Książka pokazuje, jak wiele elementów, często niewinnych, może sprawić, że ludzie "ulegają czarowi" - jak pisze Piotr Lipiński - dyktatora, satrapy i dzierżymordy.
Można więc być wykonawcą woli dyktatora z wyrachowania, z premedytacji, ze strachu. Ale również - co brzmi przerażająco - z przypadku. Stalinowski sędzia, o biografii niemal identycznej jak jego ofiara, człowiek kolportujący antystalinowskie ulotki, powiada, że nie trafił do podziemia, bo nikt mu tego nie zaproponował. Brrr...
Lipiński chce zrozumieć komunizm. W jego książce można dostrzec moment, w którym z człowieka o szlachetnej biografii rodzi się przerażający sędzia. Dlatego takich książek nigdy za wiele.
Piotr Lipiński, "Towarzysze Niejasnego" (kontynuacja książki "Bolesław Niejasny. Opowieść o Bolesławie Bierucie, Forreście Gumpie polskiego komunizmu"). Wyd. Prószyński i Sk